RÜZGAR
NEDİR?
Yaşadığımız atmosfer
de oksijen
başta
olmak üzere çeşitli gazlardan oluşmuştur. Gazlar
hava
moleküllerini meydana getirirler. Basıç değişimlerine göre bu hava molekülleri
durağan halden harekete geçerler. Bir bakıma rüzgar havanın
yer yüzüne
paralel gibi görülen ama aslında böyle olmayan bir hava harekettir. Hava daima
yüksek basınç merkezinden alçak basınç merkezine doğru hareket
eder. Bu basınç farkı sonucunda rüzgar
doğar. Basınç farkının oluşma sebebeplerinin başında ısınan havanın yükselmesi
gibi bilinmesi gereken faktörler vardır. Bu basınç alanları
kendiliğinden oluşamazlar. Sıcaklık birinci etkendir.
Deniz
seviyesinde 1013 milibar hava basıncı normal
hava basıncı olarak kabul edilir. Bunun altındaki
değerler alçak basınç,
üstündeki değerler ise yüksek basınç
sayılır. Yüksek ve alçak basınç arası fark ne kadar çok ise, bu alanlar arası
etkileşim o kadar kuvvetli olur ve üretilecek olan rüzgar hızlanır. Ayrıca
basınç alanlarının arasındaki mesafade rüzgar hızında etkilidir. iki
basınç merkezinin birbirine yakınlığı daha hızlı rüzgarlar
oluşmasına sebep olur.
Günlük
rüzgarlar, genel
hava basıncının etkisiz, durgun olduğu zamanlarda gece ve gündüz
arası sıcaklık farklarının yaptığı basınç farklarından oluşan rüzgarlardır.
Gündüzleri karalar, denizlerden daha çabuk ısınırlar. Dolayısıyla deniz
üzerinde yüksek, kara üserinde de bir alçak basınç alanı oluşur. Bunun
sonucunda denizden karaya doğru bir rüzgar başlar. Bu rüzgara
deniz meletemi denir. Bu rüzgar hızı,
sıcaklık arttıkça artarak ve öğlen saatlerinde en fazla hızına ulaşır. hava
karardığında ve güneş battığında ise tüm bunların tam tersi yaşanır. Kara daha
çabuk soğuduğu için bu seferde karadan denize bir rüzgar esmeye başlar. Buna da
kara meltemi denir.
Mevsimlik
rüzgarlar; deniz ve karaların sıcaklıkları mevsime bağlı olarak
değişkenlik gösterir. Buna bağlı olarakta yaz
ve kış
aylarında farklı basınç alanları oluşur ve farklı rüzgarlar etkili olur.
Genelde bu tür rüzgarlar Güney Amerika ile
Güney Asya’da etkili olurlar.
Yerel
rüzgarlar; bölgelerde genelde esen hakim
rüzgarlardır,
Dolayısıyla bölgesel isimlerle söylenirler. Bu rüzgarlar atmosferde
gezen gezici alçak ve yüksek basınç merkezlerinin yaptığı rüzgarlardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder